Historia ZHP

Wszystko zaczęło się w głowie jednego człowieka. Robert Baden-Powell był oficerem w armii brytyjskiej. Doskonały dowódca i żołnierz był również pisarzem, pedagogiem i świetnym rysownikiem. W jego to głowie narodził się pomysł, który dał początek wielkiemu ruchowi skautowemu skupiającego obecnie wielu młodych (i starszych ludzi na całym świecie. Były to dawno, na początku wieku... W 1907 roku Baden-Powell zoorganizowal pierwszy obóz dla chłopcow na wyspie Brownsea. Obóz ten uważany jest za wydarzenie rozpyczanające cały ruch skautowy. Baden-Powel uczył na nim chłopców m. in. orientowania się w lesie, rąbania drewna, wiązania sznurów, orientacji w terenie. Jak twierdził sam Lord jego celem było nauczenie chłopców "reguł przeżycia". Ten sam człowiek wydał rok później książkę "Scouting for boys" i rozpoczął wielki pochód skautów przez świat. Harcerstwo bowiem błyskawicznie opanowało najpierw Anglię, a później cały świat!

Pierwsze idee harcerstwa zaczęły napływać do Polski już w 1909 roku. Przyjmowały je organizacje młodzieżowe takie jak "Sokół" i "Zarzewie". Rok później Andrzej Małkowski tłumaczy "Scouting for boys" na język polski. Ciekawe są perypetie związane z tym tłumaczeniem. Małkowski bowiem miał je napisać za karę! Pierwsze myśli o książce nie były pochlebne. Cały czas ociągał się z jej tłumaczeniem i przeczytaniem! Dopiero sąd(!) zmusił go do tego. A co sądził o dziele Baden-Powella po jego przestudiowaniu? Był nim zachwycony....

22 maja 1911 roku Małkowski wydaje rozkaz o powołaniu pierwszych drużyn skautowych. W październiku tego samrgo roku ukazuje się pierwszy numer czasopisma "Skaut". Harcerstwo utożsamiało wtedy jedność i ciągłe istnienie narodu i państwa polskiego. Przykładem może być zlot w Birmingham w lipcu 1913 roku, kiedy to organizacje skautowe trzech zaborów wystąpiły pod jednym, polskim sztandarem. Niestety historia nie pozwoliła harcerzom cieszyć się długo pokojem. Zaledwie trzy lata po założeniu pierwszych polskich drużyn wybuchła wojna. Wielu harcerzy wstąpiło do Legionów, wcielając w czyn idee, które reprezentowali. Wojna pochłonęła wiele ofiar, ale skauting w Polsce przetrwał. 1-2 listopada 1918 roku na zjeździe organizacji skautowych z terenów zaborów, powstaje zjednoczony ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO. Liczył wtedy ponad 33 tys. harcerek i harcerzy.

W 1919 ZHP wstrzęsneła okropna wiadomość. 16 stycznia w katastrofie morskiej w Cieśninie Messyńskiej zginął Andrzej Małkowski. Wielka była to strata dla harcerzy i harcerek polskich, żyjących w dodatku w strachu przed nadchodącymi konfliktami zbrojnymi. W 1920 roku harcerze czynnie pomagają w obronie ojczyzny przed bolszewikami i socjalizmem. Tuż przed nowym rokiem, 31 grudnia I Walny Zjazd ZHP przyjął Statut, Prawo, i Przyrzeczenie harcerskie i wybrał władze ZHP. Bolszewicy przegrywają batalię w Polsce. Socjalizm przegrany na arenie militarnej w Polsce w 1927 podejmuje walkę na arenie ideologicznej. Utworzone zostaje Czerwone Harcerstwo związane z młodzieżowym ruchem socjalistycznym.

Na 25-lecie harcerstwa odbywa się jubileuszowy Zlot Harcerstwa Polskiego W Spale. Pokazuje on bogaty dorobek ZHP. Harcerstwo coraz bardziej zaczyna służyć społeczeństwu. Groźba wojny odcisnęła swoje piętno na programach harcerskich. W 1938 roku powołane zostaje "Pogotowie Harcerek". Harcerki odbywają szkolenie sanitarne, obrony przeciwlotniczej, łączności. Rok później, w maju 1939 roku powołane zostaje "Pogotowie Harcerzy" w ramach którego prowadzi się szkolenie harcerzy do służb pomocniczych wojska.

We wrześniu wybucha wojna kończąc sielnakowe czasy "względnego spokoju". Wojna w której harcerze po raz kolejny dowiedli Polakom jak oddani są dla ojczyzny. Biorą udział w obronie Warszawy, a do najśmielszych i jednocześnie najtragiczniejszych epizodów napaści niemieckiej należy zaliczyć bohaterską obronę wieży spadochronowej w Katowicach. Kiedy Niemcy wdarli się na wieżę, pozostałych przy życiu skautów... zrzucili bez spadochronów ;-((. Po klęskach obrony Polski kierownictwo ZHP podejmuje decyzję o przejściu ZHP do konspiracji i przyjęciu kryptonimu "Szare szeregi". Naczelnikami Szarych Szeregów byli m. in. hm. Florian Marciniak, hm. Stanisław Broniewski, hm. Leon Marszałek.

Szare Szeregi miały swój wewnętrzny podział według wieku.
"Zawisza"(najmłodsi, 12-14 lat)- szkolenie harcerskie, pomoc w "małej dywersji", przygotowanie do służb pomocniczych
"Bojowe szkoły"(15-17 lat)- mała dywersja, szkolenie do służb pomocniczych i walki zbrojnej
"Grupy Szturmowe"(od 18 lat)- walka zbrojna tzw. wielka dywersja
Członkowie Szarych Szeregów organizowali m.in. malowanie sloganów (Polska Walczy, tylko świnie siedzą w kinie), niszczeniem przyjaznych Niemcom sklepów, miejsc publicznych (zadymianie kin, rzucanie w szyby sklepów farbą), propagandą ( słynne odkręcanie niemieckiej tablicy na pomniku Kopernika opisane w "Kamieniach na szaniec"), a także działaniami wojennymi i partyzantką.
Do najsłynniejszych "wybryków" harcerzy należy chyba odbicie Rudego (Akcja pod Arsenałem) 26 marca 1943 roku. bardzo dokładnie w "Kamieniach na szaniec" Aleksandra Kamińskiego.

W sierpniu 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie. Harceskie oddziały "Zośka" i "Parasol" zliczamy do najdzielniejszych batalionów powstańczych. Kiedy wojna chyliła się ku końcowi, w 1945 roku Szare Szeregi zostają rozwiązane, a na terenach wyzwalanych ZHP powraca do jawnego życia. W 1947 roku wchodzi w życie program Harcerskiej Służby Polski , zajmujący się głównie walką z analfabetyzmem, odbudowa kraju itp. Jednak 15 maja 1950 roku (z jasnych chyba powodów = ahoj wielki bracie) ZHP przestaje istniec jako samodzielna organizacja. Zostaje wcielone do ZMP( Związku Młodzieży Polskiej) jako Organizacja Harcerska (OH ZMP). Zniesione zostały przy tym tradycyjne (kapitalistyczne mundury, odznaki, stopnie, sprawności. Nawet zamiast krzyża wprowadzono (sic!) kolorowy znaczek. Do OH ZMP mogly należeć tylko dzieci z podstawówki. Organizacja ta była właściewie przygotowaniem do prawdziwego i jedynego słusznego "związku", czyli do samego ZMP. Świadczy o tym chociaż jeden z punktów prawa: "Harcerz pragnie być dobrym zetempeowcem."

Na szczęście "lata ciemnoty" trwały tylko 6 lat. W sierpniu 1956 roku OH ZMP przekształca się w Organizację Harcerską Polski Ludowej. Natomiast w grudniu na Zjeździe Łódzkim ZHP zostaje reaktywowane. Kolejne lata dają nam różne harcerskie operacje m. in.:
1958 ruch programowo- turystyczny "Nieprzetarty szlak"
1966 do 1973 "Operacja 1001 - Frombork"
1974 do dziś Operacja "Bieszczady 40" (bardzo ciekawie opisuje ją komiks "Tytus", polecam)

W latach osiemdziesiątych pojawiają się pierwsze silne glosy za odnową harcerstwa. W 1989 zostają uchwalone nowy Statut i tekst Prawa i Przyrzeczenia harcerskiego. W 1995 roku odbył się Światowy Zlot Harcerstwa Polskiego w Zegrzu. Zaś w 1996 zostajemy przyjęci do WOSM i WAGGGS.